Πώς παίζεται το μπριτζ
Τα βασικά
Το Μπριτζ παίζεται με μια τράπουλα 52 φύλλων (αφαιρέστε τους jokers)
και τέσσερα άτομα που κάθονται σε έναν τετράγωνo τραπέζι. Οι παίκτες
κάθονται ο ένας απέναντι από τον άλλον διαμορφώνοντας, ανά ζεύγος, μια
συνεργατική ομάδα (partnership).
Τα φύλλα
Υπάρχουν τέσσερα χρώματα (είδη, κατηγορίες φύλλων): σπαθιά
, καρά
, κούπες
και πίκες
(μπαστούνια). Κάθε χρώμα έχει 13
κάρτες. Στο Μπριτζ, το δύο είναι το χαμηλότερο φύλλο (κάρτα) σε κάθε
χρώμα και ο άσσος είναι το υψηλότερο.
Αρχίζοντας
Τραβήξτε ένα φύλλο ο καθένας για να επιλέξετε το πρόσωπο που θα
μοιράσει. Αυτό το πρόσωπο διανέμει τα φύλλα κλειστά, με αριστερόστροφη
περιστροφή ένα-ένα, ώσπου κάθε παίκτης έχει στο χέρι του 13 φύλλα (έχει
μοιραστεί όλη η τράπουλα). Μόλις το παίξιμο κάθε διανομής ολοκληρώνεται,
μοιράζει, με τη σειρά του, την επόμενη διανομή ο αριστερά ευρισκόμενος
παίκτης και μετά ο επόμενος αριστερά και ούτω καθεξής. Πρέπει να
σημειωθεί εδώ ότι στο αγωνιστικό Μπριτζ οι διανομές είναι προμοιρασμένες
από Η/Υ ή μοιράζονται μόνο την πρώτη φορά που παίζονται (δείτε σχετικό
άρθρο)
Στόχος του παιχνιδιού
Κάθε ζεύγος προσπαθεί να κερδίσει (ή να πάρει) όσο το δυνατόν
περισσότερες «λεβέ» (στην πρέφα και σε άλλα παιγνίδια λέγονται μπάζες).
Κερδίζοντας λεβέ στα Χωρίς ατού
Κάθε λεβέ περιέχει τέσσερα φύλλα, ένα από κάθε παίκτη που παίζει.
Κάθε παίκτης, κατά σειρά, παίζει ένα φύλλο, τοποθετώντας το ανοικτό πάνω
στο τραπέζι. Κάθε παίκτης πρέπει να ακολουθήσει το χρώμα, παίζοντας ένα
φύλλο του ίδιου χρώματος με αυτό που πρωτοπαίζεται σε κάθε λεβέ. Εάν
πρωτοπαίζεται μια κούπα, παραδείγματος χάρη, κάθε επόμενος παίκτης
πρέπει να παίξει επίσης μια κούπα, εάν αυτό είναι δυνατόν. Μόνο εάν ένας
παίκτης δεν έχει κούπα μπορεί να παίξει κάποιο άλλο χρώμα. Το υψηλότερο
φύλλο, στο χρώμα που πρωτοπαίζεται, κερδίζει τη λεβέ για τον παίκτη που
το έπαιξε. Αυτός που κέρδισε την λεβέ μπορεί να παίξει τώρα –
ξεκινώντας την επόμενη λεβέ- όποιο φύλλο επιθυμεί. Έτσι παίζονται τα
παιγνίδια «χωρίς ατού».
Κερδίζοντας λεβέ με ατού
Εφόσον έχει καθοριστεί ένα συγκεκριμένο χρώμα σαν «ατού» οι κανόνες
του παιχνιδιού και πάλι απαιτούν ότι εάν ένας παίκτης μπορεί να
ακολουθήσει το χρώμα, είναι υποχρεωμένος να το κάνει. Όμως όταν ένας
παίκτης δεν μπορεί πλέον να ακολουθήσει το χρώμα, έχει το δικαίωμα (αν
θέλει) να παίξει ένα ατού και το ατού είναι υψηλότερο και ισχυρότερο από
οποιαδήποτε κάρτα στο χρώμα που πρωτοπαίχτηκε.
Η διαδικασία της αγοράς
Η «αγορά» είναι η γλώσσα του Μπριτζ. Οι παίκτες, μέσω της αγοράς
(πλειοδοσίας), αποφασίζουν εάν το τελικό «συμβόλαιο» (τελική αγορά)
πρόκειται να παιχτεί στα χωρίς ατού ή με ένα ιδιαίτερο χρώμα σαν ατού.
Αυτός που μοίρασε έχει την πρώτη ευκαιρία να ανοίξει την αγορά. Εάν
αυτός που μοίρασε έχει μερικές υψηλές κάρτες στο χέρι και μια προτίμηση
για ένα χρώμα, περισσότερο από τα άλλα (το αποφασίζει συνήθως από το
μήκος του χρώματος), κάνει μια αγορά, για να αφήσει το συμπαίκτη του να
ξέρει ποιο χρώμα προτιμά. Εάν αυτός που μοίρασε δεν έχει πολλές υψηλές
κάρτες και δεν θέλει να κάνει μια αγορά, λέει » πάσο» , οπότε το
δικαίωμα της αγοράς μεταφέρεται στον επόμενο παίκτη, αριστερά του. Οι
αγορές πρέπει να γίνουν σύμφωνα με την ιεραρχία των χρωμάτων: σπαθιά (
), καρά (
), κούπες (
), πίκες (
) και, τελικά, χωρίς ατού (ΧΑ). Κατά
συνέπεια, εάν 1
είναι η πρώτη αγορά, ο επόμενος
παίκτης που αγοράζει πρέπει να πει τουλάχιστον 1
, ο επόμενος παίκτης τουλάχιστον 1
κλπ. Εάν κάποιος ανοίξει πρώτος 1
, η επόμενη αγορά θα έπρεπε να είναι
1ΧΑ ή 2
ή 2
ή 2
ή παραπάνω. Αφότου κάποιος κάνει
μία αγορά, κάθε παίκτης έχει στη συνέχεια μια ευκαιρία είτε να αγοράσει
είτε να πει πάσο. Στο τέλος της αγοράς, κάθε ζεύγος θα έχει αποφασίσει
ποιο χρώμα θέλει να ονομάσει ως ατού και εάν έχει αρκετή δύναμη (υψηλές
κάρτες) για να συναγωνιστεί για το προνόμιο της ονομασίας αυτής. Αλλιώς,
το ένα ζεύγος θα πασάρει, αφήνοντας τους αντιπάλους να επιλέξουν το
χρώμα ατού (ή χωρίς ατού). Η αγορά τελειώνει όταν λένε τρεις παίκτες
διαδοχικά «πάσο.» Η τελευταία αγορά είναι και το τελικό «συμβόλαιο» που
καλείται ο άξονας που το αγόρασε να πραγματοποιήσει, δηλαδή να κερδίσει
λεβέ ανάλογες με το επίπεδο της τελικής αγοράς.
Εκτελεστής, έξοδος και μορ
«Εκτελεστής» είναι ο παίκτης που έχει αναφέρει (αγοράσει) πρώτος το
χρώμα που είναι ατού ή που πρώτος έχει αναφέρει χωρίς ατού (αν το τελικό
συμβόλαιο είναι χωρίς ατού). Αυτός που πρωτοπαίζει την πρώτη λεβέ είναι
ο παίκτης αριστερά του εκτελεστή, που αρχίζει το παιχνίδι με την
«έξοδο» ενός φύλλου ανοικτό επάνω στο τραπέζι. Ο «μορ» είναι ο
συμπαίκτης του εκτελεστή. Μετά την έξοδο, ο μορ τοποθετεί όλα τα φύλλα
του ανοικτά επάνω στο τραπέζι, και ο εκτελεστής καλεί (ή παίζει) τα
φύλλα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού και για τα δύο «χέρια» (το δικό
του και του μορ).
Οδηγίες για την έξοδο
Ενάντια σε συμβόλαιο χωρίς ατού, είναι μια καλή ιδέα να βγείτε το
μακρύτερο χρώμα σας, επειδή αυτό μπορεί να είναι η καλύτερη πηγή
πρόσθετων λεβέ. Με μια σειρά (ακολουθία), τριών ή περισσότερων φύλλων σε
ένα χρώμα, βγείτε την κορυφαία κάρτα της σειράς. Εάν δεν έχετε μια
σειρά, βγείτε ένα χαμηλό φύλλο. Ενάντια στα συμβόλαια με ατού, μπορείτε
ακόμα να κάνετε έξοδο την κορυφή μιας σειράς, αλλά δεν χρειάζεται πλέον
να βγείτε το μακρύτερο χρώμα σας. Οι αντίπαλοί σας έχουν ένα χρώμα ατού
και μπορούν συνήθως να σας αποτρέψουν από τη λήψη πολλών λεβέ στο μακρύ
χρώμα σας. Μπορούν να παίξουν ατού και να κερδίσουν την λεβέ. Μερικές
φορές, αντίθετα, είναι μια καλή ιδέα να βγείτε ένα κοντό χρώμα, εάν δεν
είναι το χρώμα των ατού.
Η αγορά
Σκεφτείτε την αγορά ως ευχάριστη συνομιλία μεταξύ των φίλων. Μια
αγορά είναι ένας αριθμός, που συνδυάζεται με μια λέξη. Η λέξη αναφέρεται
στο χρώμα (ή χωρίς ατού) στο οποίο ο παίκτης ελπίζει ότι θα παιχτεί το
τελικό συμβόλαιο. Ο αριθμός αναφέρεται στον αριθμό λεβέ πάνω από τις
έξι, που το ζεύγος είναι πρόθυμο να δεσμευτεί ότι θα κερδίσει (όλες οι
λεβέ μιάς διανομής είναι, βέβαια, δεκατρείς). Αγορά 1
είναι μια υποχρέωση να κερδηθούν 6 +
1 = 7 λεβέ, και μια πρόταση να γίνουν οι πίκες το χρώμα των ατού.
Αξιολόγηση χεριών
Ο άσσος = 4, ο ρήγας = 3, η ντάμα = 2, ο βαλές = 1. Εκτός από τον
υπολογισμό πόντων αξιολόγησης για τις υψηλές κάρτες, οι πόντοι
αξιολόγησης υπολογίζονται και για τη μορφή του χεριού. Ένα χρώμα πέντε
καρτών = 1, ένα χρώμα έξι καρτών = 2, ένα χρώμα επτά καρτών = 3 και ένα
χρώμα οκτώ καρτών = 4. Μόλις εκτιμήσετε το χέρι σας, το επόμενο βήμα
είναι να αγοράσετε, σύμφωνα με τη δύναμη και τη μορφή του.
Οδηγίες για το άνοιγμα της αγοράς
Με 0 έως 12 πόντους, πάσο. Με 13 ή περισσότερους πόντους, ανοίξτε την
αγορά με ένα από τα μακρύτερα χρώματά σας. Με 15 έως 17 πόντους σε
υψηλές κάρτες και ένα χέρι ομαλής κατανομής (ένα όπου όλα τα χρώματα
αντιπροσωπεύονται με τουλάχιστον δύο ή περισσότερες κάρτες), ανοίξτε 1ΧΑ
(χωρίς ατού).
Συμβόλαια
Η αγορά μπορεί να οδηγήσει σε ποικίλα τελικά συμβόλαια (ένας αριθμός
και ένα χρώμα ή χωρίς ατού). Δεν είναι όλα τα συμβόλαια ίσα στην αξία,
δεδομένου ότι κερδίζετε περισσότερο για την αγορά και την παραγωγή
ορισμένων συμβολαίων. Αυτά μπορεί να είναι «σλεμ», «μανς», ή συμβόλαια
«μερικού σκορ». Μπορούν να είναι συμβόλαια σε πρωτεύοντα χρώματα (πίκες ή
κούπες) ή δευτερεύοντα χρώματα (καρά ή σπαθιά).
Bonus
Σλεμ: To μεγαλύτερο «bonus» (βραβείο, επίδομα)
παίρνετε για την αγορά και την πραγματοποίηση ενός μεγάλου σλεμ: 7
, 7
, 7
, 7
ή 7ΧΑ, όπου δεν μπορείτε να χάσετε
καμία λεβέ στους αντιπάλους. Για να αγοράσει έναν μεγάλο σλεμ, το ζεύγος
πρέπει να έχει συνολικά τουλάχιστον 37 πόντους. Το επόμενο καλύτερο
bonus προέρχεται από την αγορά και την παραγωγή ενός μικρού σλεμ: 6
, 6
, 6
, 6
ή 6ΧΑ όπου μπορείτε να χάσετε μόνο
μία λεβέ στους αντιπάλους. Για να αγοράσει ένα μικρό σλεμ, το ζεύγος
χρειάζεται συνολικά περίπου 33 έως 36 πόντους.
Μανς (Παιγνίδι): Υπάρχουν πέντε συμβόλαια (και ανάλογα
bonus) μανς, που είναι περισσότερο εφικτά από ένα συμβόλαιο σλεμ. 3ΧΑ
προϋποθέτει ότι αγοράζετε για να κάνετε 9 λεβέ. 4
και 4
προϋποθέτουν ότι αγοράζετε για να
κάνετε 10 λεβέ. Όλα τα παραπάνω χρειάζονται για να πραγματοποιηθούν
περίπου 26 πόντους. 5
και 5
είναι άλλες μανς όπου σημαίνει
ότι πρέπει να κάνετε 11 λεβέ και περίπου 29 πόντοι απαιτούνται για την
αγορά και πραγματοποίηση αυτών των συμβολαίων. Η εμπειρία έχει δείξει
ότι αν εσείς και ο σύντροφός σας έχετε τουλάχιστον 8 κάρτες ατού και στα
δύο χέρια θα κερδίσετε συνήθως μία λεβέ παραπάνω σε συμβόλαιο σε χρώμα
απ’ ότι σε χωρίς ατού. Αυτό σημαίνει ότι μανς σε 4
και 4
χρειάζονται περίπου τους ίδιους
πόντους με την μανς στα ΧΑ.
Μερικό σκορ: Στο μερικό σκορ, που ανήκουν τα συμβόλαια
που είναι χαμηλότερα από αυτά της μανς, το ζεύγος κερδίζει κάτι για κάθε
λεβέ που παίρνει (εννοείται, αν πραγματοποιήσει το συμβόλαιο). Ωστόσο
το μπόνους αυτό είναι σαφώς μικρότερο απ’ ότι στη μανς ή το σλεμ.
Ο ρόλος του απαντητή
Οι συμπαίκτες στο Μπριτζ, συνήθως, έχουν καθορισμένους ρόλους στην
αγορά. Αυτός που ανοίγει περιγράφει το χέρι του στον συμπαίκτη του. Ο
τελευταίος αναλαμβάνει την διεύθυνση, καθώς ξέρει περισσότερα για την
συνολική δύναμη των δύο χεριών και συνήθως είναι αυτός που καθορίζει σε
πoιο επίπεδο και σε ποιο χρώμα θα παιχτεί το τελικό συμβόλαιο.
Το αγωνιστικό μπριτζ
Πως γίνονται οι αγώνες
Στο αγωνιστικό Μπριτζ υπάρχουν μερικές διαφορές, σε σχέση με αυτό που
παίζεται ιδιωτικά, από μία παρέα. Η σημαντικότερη είναι ότι οι διανομές
που παίζονται μοιράζονται μόνο μία φορά και μετά κυκλοφορούν, οι ίδιες,
σε όλα τα τραπέζια, ώστε στο τέλος να υπάρξει σύγκριση των
αποτελεσμάτων μεταξύ όλων των ζευγών του ίδιου άξονα. Αυτό επιτυγχάνεται
με ειδικές θήκες, για κάθε διανομή, όπου οι παίκτες βάζουν τα φύλλα
τους αφού παίξουν. Για τον λόγο αυτόν τα φύλλα, κάθε παίκτης, τα παίζει
μπροστά του ανοικτά και μετά, όταν τα κλείνει, τα κρατάει -επίσης
μπροστά του- μέχρι το τέλος του παιξίματος της διανομής.
Στους αγώνες υπάρχουν διαιτητές επιφορτισμένοι με την κίνηση, την
τάξη, την διευθέτηση διαφορών και προβλημάτων και την εξαγωγή των
αποτελεσμάτων.
Στο παιγνίδι χρησιμοποιούνται κάρτες συμβάσεων, όπου κάθε ζεύγος
περιγράφει το αγοραστικό του σύστημα και τις συμφωνίες που έχει στην
αγορά και στην άμυνα. Αυτά πρέπει απαραίτητα να δημοσιοποιούνται στους
εκάστοτε αντιπάλους. Για την αγορά χρησιμοποιούνται ειδικά κουτιά αγορών
(bidding boxes), ώστε να γίνεται αυτή σιωπηλά.
Μετά το τέλος του παιξίματος κάθε διανομής το αποτέλεσμα και οι
αριθμοί των ζευγών γράφονται στο φύλλο της διανομής, που την ακολουθεί
μέχρι το τέλος του αγώνα. Στο τέλος του αγώνα ο διαιτητής συγκεντρώνει
τα φύλλα των διανομών και βγάζει τα αποτελέσματα.
Με τον τρόπο αυτό γίνονται οι αγώνες ζευγών ενώ ανάλογη πρακτική
ακολουθείται και στους αγώνες ομάδων.
Σε όλους τους αγώνες απονέμονται από την ΕΟΜ βαθμοί διάκρισης (master
points), ανάλογα με την θέση που κατέλαβε κάθε ζεύγος, ενώ ο
διοργανωτής, που μπορεί να είναι οποιοδήποτε αναγνωρισμένο σωματείο ή η
ΕΟΜ, δίνει έπαθλα (συνήθως κύπελλα) στους νικητές.
Μία συνηθισμένη ημερίδα (session) ενός αγώνα έχει διάρκεια από 3 έως 4
ώρες και σ’ αυτήν παίζονται 22 έως 28 διανομές. Ένας αγώνας, ανάλογα με
την σημαντικότητά του, μπορεί να περιέχει πολλές ημερίδες ή και να
παίζεται σε περισσότερα από ένα στάδια (προκριματικά, ημιτελικά κλπ).
Η ΕΟΜ διοργανώνει Πανελλήνια πρωταθλήματα ζευγών και ομάδων πολλών
ειδών (π.χ. ανοικτό, νέων, γυναικών, βετεράνων, μικτό). Επίσης, τα
περισσότερα από αυτά τα πρωταθλήματα χωρίζονται σε κατηγορίες σύμφωνα με
την δυναμικότητα των παικτών. Ανάλογα πρωταθλήματα διοργανώνονται και
σε διεθνές επίπεδο.
